PETROL TAŞIMACILIĞI
1-BORU HATTI TAŞIMACILIĞI
2-KARAYOLU TAŞIMACILIĞI
3-DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI
4-DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞI
5-HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI
1.BORU HATTI TAŞIMACILIĞI
Kalkınmanın en önemli unsurlarından birisi olan ve bu enerjinin verimli kullanımı, hızlı bir küreselleşme sürecinde bulunan dünyamızda enerji arz eden ülkeler ile talep merkezlerinin çeşitli taşıma yollan ve en önemlisi boru hatlarıyla birbirine bağlanmasını zorunlu kılmıştır. Boru hatları ile yapılan taşıma şekli süratli, ekonomik ve emniyetli olmaktadır. Bunun yanı sıra yapılan büyük boyutlu yatırımı da kısa sürede karşılamaktadır. 19. yüzyıl sonlarında, küçük çaplı ve kısa mesafeli hatlar ile başlayan petrol ve doğal gaz taşımacılığı, artan tüketime, talebe ve teknolojik gelişmelere paralel olarak, günümüzde daha büyük çaplı borularla, daha uzun meşalelerde ve yüksek basınçlarda yapılmaya yönelmiştir.
Kara ve deniz yolu taşımacılıklarına kıyasla yatırım maliyeti daha yüksek olan boru hatlı taşımacılığının; diğer taşıma türlerinden hızlı, güvenli, çevreci olması ve atmosfer koşullarından etkilenmemesi yanında yatınım daha kısa sürede ödemesi gibi üstünlükleri vardır. Bu nedenle, petrol ve doğal gazın, üretim merkezlerinden tüketim bölgelerine en ekonomik olarak boru hatları ile taşınması ön plana çıkmaktadır.
Boru hatları genel olarak ham petrol boru hatları ile doğal gaz boru hatları olmak üzere iki kısımda incelenmektedir. Ham petrol boru hatları ile petrol, zengin yataklara sahip bölgelerden limanlara veya pazarlara ulaştırmaktadır. Doğal gaz boru hatları ile doğalgaz, pazarlara süratle ulaştırmaktadır.
Dünyada ispatlanmış petrol rezervlerinin yaklaşık % 65,8"i Ona Doğu Bölgesi'nde yer almaktadır. Bölge ülkelerinden Suudi Arabistan, bu rezervlerin % 25,9'unu bölge rezervlerinin ise % 39'una sahipken; Iran 12,7 milyar ton ile % I4*lük payı elinde tutmaktadır. Bağımsız Devletler Topluluğu'nun petrol rezervleri ise 7,8 milyar ton ile Dünya rezervlerinin % 5,8'ini oluşturmaktadır. Topluluk içinde Kazakistan'ın payı 0,7 milyar ton, Azerbaycan'ın ise 0,2 milyar tona ulaşmaktadır. Hazar petrolünü oluşturan Kazak ve Azeri petrollerinin Akdeniz'e taşınması gündem konusudur. Bunun yolu da Bakü-Ceyhan hattıdır. Ancak Dünya petrolünün 1/6'sını taşıyan Akdeniz'e, Hazar petrollerinin tamamını, bu hatla taşımak mümkün değildir. Karadeniz'i bir geçiş güzergâhı olarak kullanmak suretiyle Akdeniz hinterlandına servis yapmak mümkün olabilir. Boru hatları kurulurken Irak-Türkiye petrol boru hattından ders almak gerekmektedir. Boru hattan ikili ilişkilerden etkilenmemelidir. Boru hattının amacı petrolün bölge ülkeleri dışındaki Dünya Ülkelerine ulaşmasını sağlamaktır. Doğrudan dağıtım merkezindeki terminale işlenmek üzere aktarılmalıdır. Bunun dışında yapılacak bir çalışma ideolojik bir politikanın ürünü olacaktır. Bu durumda her zaman aksaması ve mesele çıkarması hatta işlememesi söz konusu olabilir. Petrol boru hatlarının en büyük engeli istikrarsız bölge ülkelerinin geleceklerinin ve ne yapacaklarının belli olmamasıdır.[1]
Boru hatları Taşımacılığının Avantajları
• Boru hatları, hava ve trafik sorunlarından etkilenmez.
• Tüm taşıma türleri içinde en yüksek sabit ve en düşük değişken maliyetlere sahip taşımacılık yöntemidir.
• Kurulduktan sonra, en ucuz taşıma yöntemidir.[3]
Boru hatları Taşımacılığının Dezavantajları
• Boru haranın önemli bir dezavantajı, bu (aşıma istemine özgü olan esnek olmayan yapısıdır. Büyük maliyetle bir kere inşa edildikten sonra talep artışına uyum sağlamak kolay değildir. Kuruluş maliyeti yüksektir ve uzmanlık gerektirir. Taşıma kapasitesini değiştirmek ilave yüksek maliyetler getirmektedir. Arz veya talepte bir azalma, gelir azalmasına neden olarak sistemin ekonomik bağımsızlığını etkileyebilir.
• Üretim veya tüketimde coğrafî kaymalar da diğer bir sınırlama nedenidir; iki yer arasında inşa edilmiş olan boru hattı değişimlere kolayca uyum sağlayamaz.
• Boru hata güzergahlarının inşasında doğal hayata zarar verebileceği kuşkusu nedeniyle çevresel kaygılar ön plana çıkabilir. [3]
2.KARAYOLU TAŞIMACILIĞI
Karayolu taşımacılığı, esnekliği sebebiyle diğer taşıma yöntemlerine göre ilk sırada yer almaktadır ve uluslararası taşımacılıkta büyük bir önem arz etmektedir. Bununla birlikte, özellikle rekabetin en yoğun olduğu taşımacılık türüdür.
Karayolu taşımacılığında, tır, tanker, kamyon vb. motorlu araçlar kullanılmaktadır.
Karayolu taşımacılığının gelişimi incelendiğinde, II. Dünya Savaşı'ndan sonra hızla gelişerek, en kullanışlı taşımacılık türü ve dünyada en çok kullanılan taşıma yöntemlerinden birisi olduğu görülmektedir.
Her bir kara tankerinin 8-15 ton petrol taşıyabildiği dikkate alındığında, Kafkas ve Hazar bölgesinde üretilmesi söz konusu olan günde 2-3 milyon varil ham petrolün üretim bölgesinden gemilere yükleneceği liman komplekslerine karayolu ile taşınması yapılabilirlik hesapları açısından uygun değildir. Kara tankerlerinin işletme maliyeti, amortismanı, muazzam miktarda araç trafiği, yol açacağı yakıt tüketimi gibi nedenler bu taşımacılık türünü ekonomik açıdan kabul edilebilir olmaktan uzaklaştırmıştır. Taşıma terminalinin diğer ucundaki her biri 100-300 bin ton petrol taşıyabilecek gemilerin dolumu için her biri 10 ton taşıma kapasitesinde bulunan 10.000-30.000 kara tankerinin yük getirip doldurma yapmasını beklemek zorunda kalacaktır. Bu durum ise uzun sayılacak bir süre liman bağlama vergisi, sigorta, diğer navluna ait işlemlerin yapılmasını gerektirir ki bu İse taşıma maliyetini ekonomik olmaktan uzaklaştıracaktır.
Kara yolu taşımacılığı hemen her uç noktaya erişilebilmesi açısından avantajlıdır. Ancak taşıma mesafesinin kısa olması gerekir. Mesafe büyüdükçe ekonomide kaybolur. Bu nedenle kara yolu taşımacılığı diğer alternatif taşıma sistemleri kadar kitle taşımacılığına uygun değildir.[1]
Kara Tankerlerini Yüklenmesi
Önce kara tankerlerine yüklene mahsullerden ve bunların tank içinde nasıl yanıcı bir buhar-hava karışımı meydana getirdiğinden bahsetmek gerekir.
Benzin çok çabuk buharlaşır ve genellikle tank içinde benzin-hava karışımı yanamayacak kadar zengindir.diğer bir değişle ortamda çok fazla benzin buharı fakat onu yakmaya yetecek kadar hava yoktur.Dolum esnasında rüzgar esiyorsa bunun kapaktan içeri girmesine müsaade etmemek gerekir.Aksi taktirde içerdeki zengin karışımı seyrelterek yanıcı yapabilir.
Jet yakıtı,benzen,toluen ve özel naftalar bilhassa tehlikelidir.Bu mahsuller benzin kadar çabuk buharlaşmazlar ve bu yüzden hava ile karışımları seyreltik olur.Normal şartlar altında bunların kapalı kaplardaki hava-buhar karışımları daima yanıcıdır.
Kerosin,no 1 ve no 2 fuel oil,dizel yakıtı ve makine yağları gibi yüksek flaş noktasına sahip mahsullerde dolum esnasında yanıcı karışımlar meydana getirirler.Bu maddeler kendi hallerindeyken yanıcı karışım yapmaya yetecek kadar buhar meydana getirmezler.Bu yüzden de bunun gibi mahsullerin dolumu yapılırken dikkatsiz davranışlarda bulunulmaktadır.Halbuki tank içinde daha önce benzin gibi çabuk buharlaşan bir balın olduğu ihtimalini düşünmek gerekir.Ağır mahsulün meydana getirdiği zengin karışımı absorbe ederek seyreltir ve yanıcı bir karışım meydana getirir.Çok iyi rafine edilmiş ve yüksek flaş noktasına sahip mahsullerin fazla statik elektrik yarattığını da düşünürsek,burada patlama ve yangına sebep olabilecek bütün faktörlerin toplanmış olduğunu görürüz.O halde yükleme yaparken ne yüklenildiği kadar, daha önce tankerde ne yüklü olduğunu bilmenin de önemi vardır.Dolum sahasında çıkan patlama ve yangınların onda dokuzu daha önce düşük flaş noktalı mahsul doldururken meydana gelmektedir.
Dolum esnasında sıçrama ve püskürmelerden dolayı meydana gelen petrol sis de yangına yol açabilir.Kerosin yüklerken bu hususa bilhassa dikkat etmek gerekir.
Tankerlere yukarıda bahsedilen mahsuller doldururken yapılması ve yapılmaması gerek şeyleri şöyle sıralamak mümkündür.
Kara Tankerlerini Yüklenmesinde Yapılması Gereken Şeyler
1.Dolum tesislerinin topraklaması yapılmış mı,yapılmışsa çalışır durumda olup olmadığı kontrol edilecek.
2.Tanker dolum yerine gelip durdurtan sonra ve dolum nozulunu sokmadan önce topraklanması yapılmalıdır.Fakat şu unutulmamalıdır.Tankerin topraklanması içerdeki sıvı yüzeyden kıvılcım atlamasını engellemez.bunun için tertibat alınmalıdır.
3.Tankın için kontrol edilmelidir.Eğer daha önce taşınan madden farklı bir şey doldurulacaksa,içerdeki artıkları tamamen boşlatmak gerekmektedir.Yabancı cisimler temizlenip,mahsul doldurulduğunda yüzeye çıkabilen her şey kıvılcım meydana gelmesini kolaylaştırır.
4.Eğer tankta daha önce hafif bir mahsul taşınmış ise ağır mahsul doldurmadan önce tankere Karbondioksit veya inert gaz verilir.Hava veya buhar akımı ile yahut emiş sağlayan bir cihazla içerdeki karışım emilerek atılır.Emici cihaz içerdeki zengin ve çabuk tutuşur.karışımı dışarı atar.Eğer bu şekilde bir temizleme yapılmazsa,daha önce belirtildiği gibi,dolum esnasında ağır mahsul karışım içindeki petrol buharın emerek seyreltilir;konsantrasyon patlayıcı sınırlar içine girer.Ağır mahsul çabuk elektriklendiği için kıvılcım meydana gelmesi ve patlama olması ihtimali artar.
5.Tankerin dolum yapılacak mahsulü taşımaya elverişli olup olmadığını kontrol ettikten sonra eğer tankeri yıkamak icap ediyorsa yıkmada kullanılacak eriyik yavaş yavaş verilmeli ,pükürme ve sıçramalar önlenmelidir.
6.Üstten dolum yapılan tankerlerde dolum nozulu tankerin dibine kadar uzanmalıdır.
7.Dolum nozulu ucunda iyi vazife gören bir yayıcının olması gerekir.Yayıcı tank dibine oturmalı,sıvı akımını yayarak sıçramayı ve püskürmeyi önlenmelidir.aksi taktirde petrol sisi meydana geleceğinden statik elektriklenmeye yol açar.
8.Benzin hariç diğer bütün mahsuller için yükleme hızı önce gayet yavaş olmalıdır.Dolum nozulunun ucu sıvı altında kalıncaya kadar yavaşça yükleme devam etmelidir.[2]
Kara Tankerlerini Yüklenmesinde Sakınılması Gereken Hususlar
1.Kerosin ve benzeri yüksek flaş noktasına sahip mahsulleri yüklemeden önce tankerin içinde kalan sıvıyı boşalt ve içerdeki malın,yüksek flaş noktalı olup olmadığını kontrol et.Eğer içerdeki mahsul benzin ise dolumun emniyetli bir şekilde yapılabilmesi için gereken bütün tedbirleri almalı.Mesela hava jetiyle çalışan bir emici ile içerdeki zengin karışım dışarı atılabilir.Düşük flaş noktalı bir mahsulden sonra yüksek flaş noktalı bir mahsul dolumu esnasında yangın çıkma ihtimalinin en fazla olduğu unutulmamalıdır.
2.Üstten dolum yaparken dolum nozulunu tank tabanına oturt,yüksekte tutma.Eğer yüksekte tutarsak sıçramalar ve püskürmeler statik elektriklenme yapacağı için sıvı yüzeyi yükseldiğinde nozul arasında kıvılcım ataması olabilir.
3.Dolum nozulunu dolum biter bitmez hemen tanktan çıkarılmamalıdır.En az bir dakika kadar statik elektriğin pasifleşmesi beklenmelidir.Aksi taktirde dolum nozulu yukarı çekilirken yüzeyden ayrıldığı anda kıvılcım atlaması olabilir.
4.Numune almak gerekiyorsa dolumdan en az bir dakika sonra cihaz içeri sokulmalıdır.statik elektriğe pasifleşmek için zaman vermelidir.Aksi taktirde numune alma cihazı ile yüzey arasında ve tank duvarı arasında kıvılcım atlaması olabilir.[2]
Karayolu Taşımacılığının Avantajlar
• Karayolu taşımacılığının her çeşit karayolunda gerçekleştiriliyor olması, kapsadığı pazar alan ve sayısı bakımından üstün olmasını sağlamaktadır.
• Karayolu taşımacılığı, karayolu bağlantısı olan her ülke veya yere ulaşılmasını sağlar.
• Masraflı bir altyapı gerektirmez.
• Kapıdan kapıya taşımacılık için en uygun olan taşımacılık yöntemidir.
• Terminal gereksinimi çoğunlukla azdır ve terminal noktalarındaki yatırım maliyetleri, diğerlerine göre daha düşüktür.
• Hızlı servis olanağı sağlayarak, yükleme ve boşaltmalarda zorluk gerektirmez, bu gibi işlemler gece bile kolaylıkla yapılabilmektedir. [3]
Karayolu Taşımacılığının Dezavantajları
• Karayolu taşımacılığında, karayolu bağlantısı olmayan yerlere ulaşım mümkün olmaz.
• Kötü hava şartlan, karayolu taşımacılığını olumsuz etkilemektedir.
• Aynı şekilde trafik problemlerinden de karayolu taşımacılığı olumsuz yönde etkilenmektedir.
• Taşman yük açısından, ağırlık ve boyut sınırlamaları vardır.
• Enerji tüketimi çok yüksek olduğundan dolayı maliyetlerde yüksektir. [3]
3.DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI
19. yüzyıldan bu yana büyük bir hızla gelişen sanayi ve teknoloji, ekonomik yapının çevirici gücü haline gelen petrol üretiminin de artmasına yol açmış ve bu da günümüzdeki büyük ticari petrol dolaşımını doğurmuştur. Bugün dünya petrol taşımacılığının yaklaşık % 55'i, çoğu büyük petrol şirketlerine ait olan tankerlerle yapılmakta ve dünya denizlerindeki tanker trafiğinin de % 5O'sindcn fazlasını petrol nakli oluşturmaktadır. Bu gelişmenin doğal sonucu olarak, denizlerdeki petrol kirlenmesi de artan petrol talebi ve üretime paralel bir şekilde hızla büyümüş; Özellikle Hazar petrollerinin dünya piyasalarına hangi taşıma sistemiyle ulaştırılacağı konusunun tartışıldığı günümüzde ise çok kritik bir önem kazanmıştır.
Hazar Denizinin kara ile kuşatılmış oluşu, işletilebilecek petrol miktarı oldukça fazla olan Hazar Havzası'ndaki Azerbaycan ve Kazakistan'ın petrol işletim alanlarının doğrudan denize çıkışını engellemektedir. Bu bakımdan üretilecek ham petrolün dış pazarlara taşınması zorunlu olarak deniz kıyısına kadar petrol boru hatları ve bundan sonraki taşımasında da tankerlere bağımlı olacaktır.
Burada söz konusu olan kritik tercih ne kadar miktar petrolün hangi güzergâhlardan boru hatları ile taşınarak kıyıya ulaştırılacağı ve daha sonra deniz taşımacılığına başlanacağıdır. Boru hatları kısa tutularak Karadeniz'e ulaşılmak hedeflendiğinde, uzun bir deniz geçişi söz konusu olmakta; böylece başta Karadeniz ve sonra Türk Boğazlan olmak üzere Türkiye'nin ilgili çevre alanlarını tehlikeye atmaktadır. Bu deniz taşımacılığının yoğunluğu, boğazlardaki çevre risklerini beraberinde getirecektir Bunlara ek olarak, hız faktörünün çok önemli olmadığı düşük değerli ürünlerin taşınmasında da denizyolu taşımacılığı tercih edilmektedir.[1]
Deniz Tankerlerin Dolumu
Deniz tankerlerinin dolumu sırasında kara tankerlerinde ki tehlikelerin hepsi mevcuttur.Bu bakımdan yukarıda bahsedilen tedbirlerin hepsi alınmalı,kaideler aynen uygulamalıdır.Bunların yanı sıra alınması gereken bazı tedbirler daha vardır.
Tanker bölmeleri genellikle yükse basınçlı su püskürtmekle veya su jeti ile temizlenir.Bu şekilde temizleme esnasında statik elektrik meydana geldiği gibi suratla çarpan su,korozyonu önlemek gayesiyle konulmuş olan magnezyum anotlar yerinden sökebilir.Düşen elektrotlar paslı bir zemine çarpacak olursa kıvılcım meydana getirebilir.Bu kıvılcım yeteri kadar enerjiye sahipse yaygın çıkmasına sebep olur.
Tedbirli olmak bakımından su püskürtmeye başlamadan önce bölmede mevcut olması ihtimali olan yanıcı gazları,gaz emici vasıtasıyla veya inert gaz doldurarak dışarı atmak gerekir.
Daha öncede bahsedildiği gibi yavaş dolum yapmakla yüzeyin elektriklenmesine ve yüzeyden kıvılcım atlamasına mani olunabilir.Bu yüzden tankerler başlangıçta gravite akımı ile doldurulur.Giriş ağzı 30-40 cm kadar mahsulle kaplanıncaya kadar graviteyle doluma devam edilir.Böylece sıçramalar ve püskürmeler yüzünden meydana gelecek elektriklenme önlenir.
Tanker dolumun da tehlikeyi tamamen önlemek için en emin yol,patlayıcı karışımların dışarı atılmasıdır.Bunun içinde mahsul üzerindeki boşluk karbon dioksitle doldurularak hava boşaltılır.[2]
Deniz Tankerlerinde Dikkat edilmesi Gereken Diğer Hususlar
Depolama tanklarının dolumu sırasında,kara ve deniz tankerlerin dolumu sırasındaki tehlikelerin hepsi mevcuttur.Yalnız bir fark vardır;o da tanklarda kıvılcım atlamasına meydan vermeden seviye ölçmeyi mümkün kılan cihazların mevcudiyetidir.
Açık kapların ve küçük kapların dolumu sırasında da aynı tehlikeler vardır;fakat hasarın derecesi daha azdır.Metal kaplar doldurulurken dolum nozulunun ucu daima kaba değmelidir veya kapla nozul arasında bağlantı yapılmalıdır.
Sıralamada tehlikeli sınıfına giren sahalarda mümkünse kayışla çalışan makine ve cihazlar bulunmamalıdr.Çünkü kayışla çalışan makine ve cihazlar bulunmamalıdır.Çünkü kayış statik elektrik meydana getirir.Kayış yerine iletken lastik kayışlar kullanılabilir.Fakat bu kayışlar zaman zaman değiştirilmelidir.Çünkü zamanla iletkenliklerini kaybederler.
Kışın püskürtme cihazlarının hortumlarında büyük statik yüklenme olur.Bu yüke mani olmak için hortumu telle sarılmış olması,bu telin metalik uç kısımla irtibatlı olması ve topraklanmış olması gerekir.
Temiz tank ve kaplar kendileri topraklama vazifesi gördükleri için bunların topraklanmasına çoğu hallerde lüzum yoktur.İnsan vücudunda biriken bu elektrik topraklanmış bir metal maddeye atlayabilir ve eğer tehlikeli bir bölgede bulunuyorsa yangın ve patlamalara sebebiyet verebilir.Islak buhar veya pas parçacıkları taşıyan buhar atmosfere atıldığında statik elektrik meydana getirir.
İletken fakat yerden izole edilmiş her şey,mesela lastik tabanlı ayakkabı giyen bir operatör,bir tanker,bir buhar yakınında ise elektrikle yüklenir.Bu yüzden iletken fakat topraklanmamış cisimler buhar bulutlarından uzakta tutulmalıdır.[2]
Denizyolu Taşımacılığının Avantajları
• Denizyolu taşımacılığı, etkili ve ucuz bir taşımacılık yöntemi olduğundan, uluslararası ve hatta kıtalar arası taşımacılıkta büyük bir yere sahiptir.
• Denizyolu taşımacılığı, en ekonomik taşıma yöntemidir; bunun sebebi, yüksek miktarlarda yük taşınabilmesi, enerji tüketiminin azlığı gibi nedenlerden dolayı taşıma maliyetlerinin düşük olmasıdır.
• Denizyolu taşımacılığı, karayoluna göre yedi kat, demiryoluna göre iki buçuk kat daha ucuz; yakıt tüketimi bakımından da, karayolundan dört kat, demiryolundan iki kat daha ucuz bir taşımacılık yöntemidir.
• Ekonomikliği açısından, dünya pazarlarındaki rekabet göz önüne alınırsa, denizyolu taşımacılığı çok önemli bir konuma sahiptir.
• En önemli avantajı, çok büyük hacimli ürün taşımasını sağlamasıdır.
• Güvenilirliği yüksektir. [3]
Denizyolu Taşımacılığının Dezavantajları
• Liman, iskele gibi pahalı tesislere ihtiyaç duyulmaktadır, ulaşım ağının kurulması kıyı ve limanlarla ilgilidir.
• Yavaş bir taşımacılık yöntemidir. [3]
4.DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞI
Demiryolu ile taşımanın işletme maliyeti, karayolu ile taşımadan düşüktür.Demiryolu taşımacılığına uygun oluşu, oldukça düşük enerji tüketimi ve yüksek hızı sayesinde demir yolu taşımacılığı özellikle uzak mesafedeki taşımalar için ekonomik bir taşıma seçeneğidir. Fakat mevcut demiryolu şebekesinin iyileştirilmesi veya yeni bir demiryolu inşası gibi yatırımlar, mevcut sarnıç vagonlarının iyileştirilmesi veya yenilerinin alınması da petrol rezervlerinin ekonomik işletilmesini olumsuz yönde etkileyen faktörlerdendir. Bunun yanı sıra demiryolu ile ihracat, siyasal ve sosyal istikrarsızlıktan ötürü kesintiye uğratılma ihtimali olan riskli taşıma şekli olarak kabul edilmektedir.[1]
Demiryolu taşımacılığı;dolum yüklemesi ve alınması gereken güvenlik tedbirleri hepsi karayolu taşımacılığı ile aynıdır.
Demiryolu Taşımacılığının Avantajları
• Karayolu taşımacılığı ile karşılaştırıldığında, gerek yük, gerek yolcu taşımacılığında demiryolları daha az enerji harcamaktadır.
• Ses kirliliği açısından, kara ve havayollarına göre daha az gürültülüdür.
• Hava, su, toprak kirlenmelerine etkisi, kara ve havayollarına göre daha azdır.
• Karayollarına göre daha az arazi gerektirmektedir.
• Sis, don, yağmur gibi olumsuz hava koşullarından karayollarına göre daha az etkilenir; bu da, güvenlik, konfor ve rahatlığı açısından önemli bir faktördür.
• Demiryolu yapım maliyeti, otoyol yapım maliyetinden daha ucuzdur.
• Demiryolu taşımacılığında, sabit maliyetlerin toplam maliyetlere payı yüksek olduğundan, özellikle kitlesel taşımacılığa en elverişli ve en ekonomik taşımacılık türüdür. [3]
Demiryolu Taşımacılığının Dezavantajları
• Kapsadığı pazar alanı, karayolu taşımacılığı ile karşılaştırılacak olursa, daha kısıtlıdır.
• Demiryolu taşımacılığında ilk yatırım maliyetleri yüksek olduğundan dolayı, genellikle devlet tarafından kurulup işletilmektedir. [3]
5. HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI
Pahalı bir taşımacılık olduğundan genellikle;değerli ürünler ve çabuk bozulacak ürünler tercih edilmektedir.Petrol sektöründe tercih edilmeyen bir taşımacılıktır.